23 Mayıs 2021’de bir seçim var. “Erken seçime mi gidiyoruz?” diye bir soru gelmesin akıllara, çünkü bahsettiğim seçim Kıbrıs’ın güneyinde gerçekleşecek. Kıbrıs’ın güneyi, Temsilciler Meclisi’nde görev yapacak olan 80 milletvekilinden 56’sını seçmek için sandık başına gidecek. “Bunun bile bilincinde olmayanlar vardır.” mutlaka, bundan ötürü geri kalan 24 sandalyenin sadece Kıbrıslı Türk yurttaş vekiller tarafından doldurabileceğini söylemeden edemeyeceğim.
“Bize ne Rum’un seçiminden!” diyenleri duyar gibiyim, ama değil mi ki tel örgülerle de bölünsek, bu bölünmüşlüğe vesile olmuş siyasi ve askeri elitler bizi bölmeyi tam anlamı ile başaramadılar. Değil mi ki bundan dolayı her Kıbrıslı toplumun kendi içindeki tutumu bile diğer Kıbrıslı toplumları yakından ilgilendiriyor ve etkiliyor?
Mesela, Crans-Montana’da müzakere masası “Re Mustafa, bizim önümüzde cumhurbaşkanlığı seçimleri var. Seçimler bitsin ona göre oturup netleştiririz bu işi.” cümlesi ile noktalanmadı mı? Kıbrıs’ın belki de kalıcı olarak bölünmesine yol açmadı mı? Federal çözümü başından beri istemeyenlere “Bak, Rumlar federasyon istemezler. Başka modelleri konuşalım.” dedirtmedi mi?
Sizi bilmiyorum, ama benim için adanın her iki yakasında da yapılan her seçim çok önemli ve sonuçları da çok değerli. Özellikle gerçek iradenin ve demokrasinin egemen olduğu koşullarda yapılan cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimleri… Bundan dolayı ilk iki yazımı Mayıs ayında gerçekleştirilecek olan milletvekilliği seçimleri hakkında yazmaya karar verdim, zira adaylar sosyal medya üstünden propaganda yapmaya başladılar bile…
2016 yılında gerçekleştirilen seçimlerde 8 farklı siyasi parti mecliste milletvekili bulundurma hakkına sahip oldu. Seçim barajının %3.6 olduğu seçimlerde, hiçbir siyasi parti meclisin salt çoğunluğunu (29) dolduracak milletvekili sayısına erişemedi.
Aşağıdaki tabloda 2016 yılının sonuçları mevcuttur. “Niye 2019 Avrupa Parlamentosu seçimlerinin sonuçlarını koymadın? O seçimin sonuçları günümüze en yakınıdır!” diye soranlarınız vardır mutlaka. Bu zamana kadar gerçekleştirilmiş bütün AP ve milletvekili seçimlerini teker teker inceledim. Birbirlerine çok yakın seçimler olmalarına rağmen, oy oranlarının büyük bir ölçüde değiştiğini gözlemledim. Bundan ötürü en sağlıklı incelemenin 2016 milletvekilliği seçim sonuçları üstünden yapılacağına inandım.
| Parti adı | Aldığı oy oranı (%) | Çıkardığı milletvekili sayısı |
| Demokratik Seferberlik Partisi (DİSİ) | 30.69 | 18 |
| AKEL – Sol Yeni Güçler | 25.67 | 16 |
| Demokrat Parti (DİKO) | 14.49 | 9 |
| Sosyal Demokratlar Hareketi (EDEK) | 6.18 | 3 |
| Vatandaşlar İttifakı | 6.01 | 3 |
| Dayanışma Hareketi | 5.24 | 3 |
| Çevreciler Hareketi – Vatandaşlar Birliği | 4.81 | 2 |
| Milli Halk Cephesi (ELAM) | 3.71 | 2 |
2016 Milletvekilliği seçimi sonuçları. (Tablo sadece mecliste yer alan siyasi partilerin bilgilerini içermektedir.)
Geçen 5 yılın içerisinde, her partinin oylarını etkileyecek önemli noktalar yaşandı. Bu noktalar ki partilerin yapmış olduğu hatalar ya da halkı sevindirmiş doğrular ve kurulan yeni ve her geçen gün aktifliğini artıran küçük partilerdir.
Sürekli konuşuyorum Kıbrıslı Rum arkadaşlarımla… Hele seçimler yaklaştı mı onlar bana, ben onlara soruyorum beklentilerini. Geçenlerde yine sordum kendilerine… “Öngörüleriniz nedir?” diye… Hepsi farklı partileri desteklemelerine rağmen hepsinin ortak noktası şu oldu: “Çoğu eski partilerin oylarında ve çıkardığı milletvekili sayısında düşüşler olacak” dediler.
Günümüzü ve geçmişi iyice düşündüğümüzde önümüzdeki seçimi böyle yorumlamalarını çok doğal karşılıyorum. Belli noktalarda da onlara katılıyorum. Özellikle de günümüzü derinden etkileyen ve ciddi eylemlerin yapılmasına vesile olan altın pasaport verme ile alakalı yolsuzluk iddialarının DİSİ’nin oylarını düşüreceği konusunda hem fikirim onlarla… Belki, bir-iki milletvekili dahi kaybettirebilir partiye. Fakat, bu seçimlerde de DİSİ’nin birinci parti olarak çıkacağına inanan tarafsız arkadaşlarım da var, çünkü salgın döneminde ürettiği kararlar ve mali yönde ülkeyi iyi bir şekilde yönetmesi Kıbrıslı Rum toplumunun büyük bir çoğunluğunu memnun ettiğini iddia ediyorlar. Daha da geçmiş yıllara baktığımızda büyük bir ekonomik krizin içinde bulunan Kıbrıs’ın güneyini krizden çıkaran ve hükümette bulunduğu dönem süresince turizmde emsali gözükmemiş nice rekorlara imza attı yine DİSİ oldu.
DİSİ’nin kaybettiği oylar hangi partilere kayacak sorusuna ise 3 partinin ismini vererek cevaplamak istiyorum: DİKO, ELAM ve DİPA. Aslında yeni bir şey değil bu. Geçmişte de DİSİ’ye küsenler sandık başında soluğu DİKO ya da ELAM’a mühür vurarak aldılar. Hele biraz da milliyetçiyseler ve federal bir düzeni de içselleştirmediyseler bu iki partiden birine oy vermeleri gayet manidar. Zaten DİSİ’nin seçmenine bakıldığında, milletvekili adaylarının profillerine bakıldığında federalistler kadar Yunan ya da Kıbrıslı Rum milliyetçiliğini içselleştirmiş kişiler de var ve sayısıları görmezden gelinemeyecek kadar fazla.
DİPA partisi 2018 yılında kurulmuş bir parti. Bundan ötürü, bu seçim onlar için ilk milletvekilliği seçimi olacak. DİKO’nun başkanı Nikos Papadopoulos ile fikir ayrılığına düşen DİKO’luların kurmuş olduğu merkeziyetçi ve de federalist bir parti. DİKO’ya oy veren federalistlerin oylarının DİPA’ya kayacağından hiç şüphem yok! Diğer yandan, bazı DİSİ’ci arkadaşlarımın ve ailelerinin de bu seçimde DİPA’ya oy vereceklerini biliyorum. “Niçin?” diye sorunca da cevapları şu oluyor:
“Klerides öldü… Klerides’in DİSİ’si ile şimdiki DİSİ arasında dağlar kadar fark var! DİPA hem yeni bir parti, hem de federal bir Kıbrıs’ı arzuluyor. Bir de bunları deneyelim…”
“AKEL’e ne olacak? ELAM’a ne olacak? Diğer küçük partilere ne olacak?” sorularınızı duyar gibiyim… Bir sonraki yazımda ise gelecek seçimde öngörülen iki partinin sürpriz çıkışlarını ve anketlere göre öngörülen her partinin oy oranlarını yazacağım. Şimdilik sağlıkla kalınız…
