Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) tarafından “derhal serbest bırakılması” için alınan karara rağmen işadamı Osman Kavala’yı hapiste tutmaya devam eden Türkiye aleyhinde “ihlal prosedürü” için düğmeye bastı.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Strazburg’daki toplantısında, oy çokluğuyla, “Osman Kavala davasının AİHM’e havale edilmesine” dair karar aldı. Komite, AİHM’den, Osman Kavala kararının uygulanmadığını “resmen tespit ederek, komiteyi bilgilendirmesini” istedi. AİHM’in kararın uygulanmadığını resmen bildirmesinin ardından, Bakanlar Komitesi yeniden toplanarak “Türkiye hakkında ne tür bir uygulamaya gidileceği” yolunda karar alacak.
Kararı VOA Türkçe’ye doğrulayan Avrupa Konseyi kaynakları, resmi kararın yarın toplantıların bitiminde açıklanmasını beklediklerini belirtti. Ancak karar daha resmen açıklamadan, Türk Dışişleri Bakanlığı yazılı bir açıklama ile tepkisini dile getirdi. Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, “Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi bu kararıyla, ülkemizde devam eden bağımsız yargı sürecine müdahale niteliği taşıyan yaklaşımını devam ettirmiş ve yargı sürecine saygı ilkesini ihlal etmiştir” denildi.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin 2 Aralık 2021 tarihli toplantısında, AİHM’in Kavala kararını uygulayıp uygulamadığının tespiti hususunu AİHM’e havale etme niyetini içeren bir bildirimde bulunduğunu ve hükümetin konuya ilişkin görüşünün istendiği belirtilen Dışişleri açıklamasında, şu ifadelere yer verildi: “Hükümet görüşümüz, bugüne kadar gösterdiğimiz işbirliği anlayışıyla uyumlu olarak, 19 Ocak 2022 tarihinde Avrupa Konseyi’yle paylaşılmıştı. Görüşümüzde, ülkemizin AİHM kararının gereğini yerine getirdiği, Kavala’nın tutukluluk durumunun halen devam eden başka bir yargı süreci nedeniyle olduğu ayrıntılarıyla açıklanmış ve konunun hukuk ilkeleri temelinde incelenmesi çağrısında bulunulmuştu. Buna rağmen Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi bugün Kavala davasının AİHM’e havale edilmesine dair bir ara kararı oy çokluğuyla kabul etmiştir. AİHM kararlarının icrasını denetleyen Bakanlar Komitesi’nin gündeminde başka ülkelerle ilgili çok sayıda uygulanmayan karar bulunurken, Kavala kararının sürekli olarak gündemde tutulmasını, iyi niyetten uzak, kasıtlı ve de tutarsız bir yaklaşım olarak görüyoruz. İç hukukta devam eden dava süreci gözardı edilerek siyasi saiklerle alınan bu önyargılı kararın Avrupa insan hakları sisteminin itibarını zedelediği aşikardır.”
Dışişleri Bakanlığı, Avrupa Konseyi insan hakları sisteminin etkinliğinin sağlanması için, Bakanlar Komitesi’nin “taraflı ve seçici” yaklaşımından vazgeçmesi gerektiğini belirterek, Komite’den “AİHM kararını hakkaniyetle değerlendirmesi ve bu konuda iç hukukta devam eden dava sürecini dikkate alarak, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi uyarınca ilk derece mahkemesi gibi hareket etmeden, içtihat ve ilkeleri doğrultusunda karar almasını” beklediklerini bildirdi.
