16 yıldır Almanya Başbakanı olan ve siyaseti bırakmaya hazırlanan Angela Merkel, çeşitli ülkelere düzenlediği veda ziyaretleri kapsamında, bu akşam geç saatlerde İstanbul’a gidecek ve yarın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile son kez görüşerek, Türkiye’ye veda edecek.
Göreve başladığı 2005’ten sonra tam 11 kez Türkiye’yi ziyaret eden ve Almanya’da 26 Eylül’de yapılan seçimlerinin ardından yeni koalisyon hükümetinin kurulmasına kadar, muhtemelen Aralık ayında kadar başbakan olarak görevini sürdürecek olan Merkel’in, Erdoğan ile ikili ilişkilerin yanı sıra Türkiye-AB süreci ile Afganistan, Suriye ve Libya gibi bölgesel konuları da ele alması bekleniyor. Ayrıca Paris İklim Anlaşması hükümlerini hayata geçirmesi için Türkiye’ye 3 milyar 100 milyon Euro’luk kredi verilmesinin de ele alıncağı tahmin ediliyor.
Hükümet sözcüsü Steffen Seibert, ziyaretle ilgili açıklamasında, “Türkiye bizim için çok önemli ve sıkı ilişkilerimizin olduğu bir ortaktır. Ülkelerimiz birçok yönden birbirine bağlı ve ilişkilerimiz çok sıkıdır. Almanya’da milyonlarca insanın kökeni Türkiye’dir. Bu insanlar iki ülke arasında köprü oluşturuyor. Bu nedenle Alman hükümeti olarak bizim için Türkiye ile yakın, yapıcı ve karşılıklı güven içinde işbirliği yapmak çok önemli” diyerek, Merkel’in bu konuları dile getireceğini ve bölgesel ve uluslarası gelişmeleri içeren konuların görüşeceğini de söyledi.
Seibert, “Alman hükümetinin, özellikle Suriye’den milyonlarca insanı kabul etmesinden dolayı Türkiye’nin başarısına vurgu yaptığını” kaydederek, “Bunun Avrupa tarafından kabul edilmesi gerekiyor” dedi.
Merkel, geçen Pazartesi günü İsrail’e yaptığı gezi kapsamında Türkiye ile ilgili bir soru üzerine, “Türkiye’yi görmezden gelemezsiniz. NATO üyesi Türkiye, Avrupa’ya yasa dışı göçle mücadelede AB için merkezi bir rol oynuyor. Türkiye’nin büyük hedefleri var ve ilişkilerde birçok hayal kırıklığı yaşanıyor. Temel konularda tutumlar farklı olsa bile yine de pragmatik anlaşmalar bulmanız gerekiyor. Birbirimizle konuşmaya devam etmeliyiz” ifadelerini kullandı. Dış politikanın, değerler ve çıkarların bir karışımı olduğunu söyleyen Merkel, “Burada doğru dengeyi bulmak büyük mesele” şeklinde görüş belirtti.
“Merkel’in Türkiye’ye teşekkür borcu var”
Türkiye Avrupa Eğitim ve Bilimsei Araştırmalar Vakfı (TAVAK) Başkanı Prof. Faruk Şen, Türkiye, 5 milyon 400 bin Suriyeli sığınmacıya bakarak, Almanya’nın Avrupa Birliği (AB) içindeki konumunu güçlendirdiği ve bu nedenle Merkel’in teşekkür borcu olduğu görüşünde: “Angela Merkel, Türkiye’ye haksızlık da etti. Göçmen anlaşması karşılığında Gümrük Birliği’nin iyileştirilmesi sözü verildi, ama buna en fazla Merkel karşı çıktı ve bu nedenle gerçekleşmedi. Bu konuda da Türkiye’ye özür dilemeye geliyor. Ayrıca yerine geçecek yeni başbakana da Türkiye’nin önemini vurgulamak şeklinde bir mesaj vermeyi hedefliyor.”
Angela Merkel’in, 2016’da Türkiye ve AB arasında imzalanan göç anlaşması sonrasında Türkiye tarafından ısrarla istenen, Türk vatandaşlarına vize serbestisi ve yeni müzakere fasıllarının açılması konularında yapıcı adımlar atmaması Ankara’da tepkilere neden olmuştu. Ancak ziyaret öncesinde Berlin’de yapılan yorumlarda, Merkel’in Türkiye’yle olan ilişkisi genel olarak olumlu değerlendiriliyor, rasyonel ve itidalli politikalar izlediğine vurgu yapılıyor. Başta AB’nin diğer güçlü ülkesi Fransa’ya kıyasla, özellikle göç ve güvenlik konularında Türkiye’siz denklem olmayacağını savunması, geçen yıl Yunanistan’la yaşanan Doğu Akdeniz krizinde Türkiye’ye yaptırım uygulanmasını engellemesi, başka konularda da arabuluculuk rolünü üstlenip, diyaloğa önem vermesi hatırlatılıyor. Merkel döneminde iki ülke arasındaki ticaret hacmi 40 milyar dolara ulaştı.
Merkel bir süredir veda turları yapıyor
Başbakanlığı bırakacağını 2018 yılında ilan eden Angela Merkel, veda ziyaretlerine yaz aylarında başladı. Temmuz ayında önce ABD Başkanı Joe Biden’ı Washinton’da, ardından Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’i Moskova’da ziyaret eden Merkel, ardından Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski’yi Kiev’de, Polonya Başbakanı Mateusz Morawievcki’yi Varşova’da, Sırbistan Devlet Başkanı Alexandar Vucic’i Belgrad’da ziyaret edip vedalaştı.
16 Eylül’de Paris’te Fransa Devlet Başkanı Emmanuel Macron’u ziyeret eden Merkel, geçen hafta başında Vatikan’da Papa Francis ve Roma’da İtalya Başbakan Mario Draghi ile görüştü ve veda etti. Haftasonu da İsrail’e giderek
Başbakan Naftali Bennett ve Devlet Başkanı Isaac Herzog ile biraraya gelen Merkel, dün (Perşembe günü) İspanya’ya uçup, Avrupa Birliği’nin (AB) bütünleşmesi yönündeki çabaları nedeniyle İspanya Kralı 5. Felipe’den “5. Karl” Avrupa ödülünü aldı. Bugün (15 Ekim) Brüksel’de Belçika Kralı Philippe ve Belçika Başbakanı Alexander de Cro ile ayrı ayrı biraraya gelip vedalaşacak Merkel’in son duraklarından biri Türkiye olacak.
16 yıl görevde kalan eski Başbakan Helmut Kohl, 55 ülkeye 76, 1998’de yerine gelen Gerhard Schröder, 7 yılda 72 ülkeye 97 resmi ziyaret yaparken, Merkel, 90’ın üzerinde ülkede 480’den fazla resmi görüşmeler yapıp, toplantılara katıldı.
